ماهنامه ريزپردازنده
شماره
220(دی 1391)
باغستان‌های هوشمند و طبیعت‌دوست
از یک
خانه هوشمند
چه انتظاری دارید؟ لابد دوست دارید که هرگاه به منزل می‌روید سیستم درب ورودی‌تان
شما را شناسایی کند و در را به روی‌تان باز کند، یک آواتار (چه به شکل یک
روبات فیزیکی، چه به شکل یک تصویر نرم‌افزاری بر روی یک تلویزیون
HD)
به شما خیر مقدم بگوید و گزارشی همراه با عکس و ویدئو از کسانی که در غیاب
شما آمده‌اند یا تماس گرفته‌اند و مانند آن را به شما ارائه بدهد و به شما بگوید که
در حال حاضر چه کسانی در منزل هستند. یک منو از آلبوم‌ها یا آهنگ‌های محبوب شما را
نشان بدهد و شما یکی را برای پخش انتخاب کنید. هرگاه به اتاقی دیگر می‌روید لامپ و
سیستم صوتی/تصویری آن اتاق به طور
خودکار روشن شود، و پرده اتاق بسته به نور خورشید به طور خودکار جابه‌جا شود. از
سوی دیگر، جارو برقی روباتی خانه پیش از رسیدن شما به منزل همه جا را تمیز کرده
باشد. (خانه‌ای که 6سال پیش، مهندسی به نام
Brian Conte
در سیاتل آمریکا ساخت و آواتار خود را کلئوپاترا نامید.)
راحتی، صرفه‌جویی در مصرف انرژی،
امنیت و رفاه (از طریق سیستم‌های صوتی چندبلندگویی، سینمای خانگی،
قاب‌عکس‌های دیجیتال، و مانند آن که به شبکه خانه و اینترنت وصل هستند و سراسر خانه
را پوشش می‌دهند)، چهار هدف مهم خانه‌های هوشمند
برای ساکنان این خانه‌ها است.
واضح است که بسیاری از فناوری‌های هوشمندسازی و دیجیتالی‌سازی خانه‌ها، مانند شبکه
کامپیوتر، سینمای خانگی، دربازکن، و دوربین‌های امنیتی هم‌اکنون در بسیاری از
خانه‌ها وجود دارد، اما این فناوری‌ها اکثراً به صورت واحدهایی مجزا به کار می‌روند
و با یکدیگر ارتباط ندارند. شاید یک علت مهم، عدم وجود یک استاندارد مورد پذیرش عام
در بازار باشد. در هر حال، این
فناوری‌ها مردم را با فناوری‌های گوناگون هوشمندسراها آشنا کرده‌اند. اما
چرا یک سیستم‌عامل یا نرم‌افزار مدیریت خانه که گستردگی پذیرش بالایی در سطح جهان
داشته باشد هنوز به وجود نیامده است؟
شاید امکاناتی که
خانه‌های هوشمند تحقق آنها را نوید می‌دهند خیلی عالی به نظر برسند، اما تحرک
ساکنان خانه را _ که برای سلامتی لازم است _
بسیار کم می‌کنند. در گذشته بسیاری از
مردم آرزوی سکونت در چنین خانه‌هایی را داشتند، اما حالا که همگان بیماری‌های ناشی
از کم‌تحرکی را می‌شناسند ممکن است میل به خودکارسازی کمتر شده باشد و شاید همین
مسئله یکی از دلائل به‌وجودنیامدن یک استاندارد پرطرفدار برای خودکارسازی خانه
باشد. اگر هدف سلامتی نیز به چهار هدف دیگر فناوری‌های خودکارسازی خانه _ که
پیشتر ذکر گردید _ اضافه شود ساخت خانه‌های با
خودکاری بالا احتمالاً بسیار بیشتر خواهد شد.
خانه‌باغ‌های هوشمند
حالا تصور کنید که خانه‌های هوشمند داخل یک باغ
هوشمند در یک باغستان هوشمند و طبیعت‌دوست ساخته شود، و یک پیوند
اینترنت پرسرعت امکان دورکاری را برای ساکنان این باغستان فراهم کند.
فناوری‌های خودکارسازی باغ (garden
automation)
افزون بر آن که می‌توانند با خودکارکردن بخش‌های مهمی از کارهای باغداری، راحتی
را برای باغدار به ارمغان بیاورند، می‌توانند در منابع آب و انرژی نیز صرفه‌جویی
کنند. سیستم‌عامل طبیعت برای حیات آب می‌خواهد و منابع آب در بسیاری از نقاط محدود
است. مجموعه حسگرهای رطوبت خاک[1]،
حسگرهای دمای خاک[2]،
و حسگرهای میزان نور می‌توانند آبیاری را چنان تنظیم کنند که درختان
با کمترین میزان آب محصول خوبی تولید کنند. حتی کنترل‌کننده مرکزی می‌تواند از طریق
اینترنت وضعیت هوا را رصد کند و در زمان‌هایی که قرار است باران ببارد میزان آبیاری
را کاهش بدهد یا قطع کند. (شرح یک نمونه دست‌ساز وسایل خودکارسازی باغ را در سایت
http://gardenbot.org
می‌توانید ببینید.)
بهره‌وری بالا
یکی از خصوصیات این خانه‌باغ‌های هوشمند است، چون ساکنان آنها افزون بر آن
که می‌توانند با دورکاری به کار روزانه خود برسند می‌توانند بخشی از اوقات فراغت
خود را به باغداری برای اموری
که خودکار نشده‌اند _ مانند هرس‌کردن یا کاشتن درخت _
اختصاص بدهند که هم مفرح و عامل تحرک است و هم درآمدزا.
برای این که هدف سلامتی ساکنان بهتر تأمین شود این باغ‌ها را می‌توان
طبیعت‌دوست کرد و محصولاتی اُرگانیک تولید کرد. چنانچه دوربین‌های باغ‌ها
تصاویر میوه‌ها را در اینترنت به نمایش بگذارند ساکنان می‌توانند میوه‌های تازه را
از باغ‌های یکدیگر خریداری کنند.
فناوری‌های خودکارسازی باغ با توجه به آن
که می‌توانند با کمترین مصرف منابع آب درختان تحت پوشش را آبیاری کنند می‌توانند
بسیاری از زمین‌های بایر را آباد کنند. ترکیب این فناوری‌ها
با فناوری‌های خانه‌های هوشمند می‌تواند بهره‌وری را بالا ببرد.
ترکیب این فناوری‌ها با فناوری‌های طبیعت‌دوست، مانند
استفاده از خودروهای برقی یا حتی
گاری‌ها و درشکه‌های سنتی به جای خودروهای دودزا در داخل باغستان یا
عدم استفاده از سموم شیمیایی می‌تواند هم سلامتی ساکنان را تأمین کند
و هم محیط زیست را سالم نگه دارد.
احتمالاً خانه‌های آینده در بسیاری از مناطق جهان چنین شکلی داشته باشند. کشور
عزیزمان ایران زمین‌های قابل
بهره‌برداری و تنوع جغرافیایی فراوانی دارد. سرمایه‌گذاری روی چنین باغستان‌هایی
نه‌تنها می‌تواند کارآفرین باشد و صادرات خوبی از ناحیه فراورده‌های کشاورزی و
فناوری‌های خانه‌باغ‌های هوشمند
فراهم کند، بلکه در شرایط اقتصادی کنونی، هم
می‌تواند بخشی از نقدینگی سرگردان را به طرف خود هدایت کند و موجب شکوفایی
اقتصادی شود، و هم در آینده می‌تواند با افزودن بر میزان تولیدات کشاورزی در کاستن
از تورم نقش بازی کند.□